คนเมืองส่วนใหญ่เรียกกันสั้นๆว่า "เข้าต้ม" ถ้าใส่กล้วยน้ำว่าสุก "เข้าต้มกล้วย ถ้าใส่ถั่วลิส่งเรียก "เข้าต้มถั่วดิน"และถ้าโรยมะพร้าวขูดจะเรียก "เข้าต้มหัวหงอก" หรือที่รู้จักกันทั่วๆไปว่า ข้าวต้มหัวหงอก นั่นเอง นิยมทำทีละเยอะๆ หลายๆอันแล้วต้มพร้อมกันทีเดียวเพราะว่าใช้เวลาในการต้มนาน

น้ำพริกเมนูคลาสสิคที่อยู่คู่ครัวคนไทยมาเนิ่นนาน ด้วยรสชาติที่จัดจ้าน มีความหลากหลายทั้งน้ำพริกผัด น้ำพริกแห้ง ทำง่าย เก็บไว้กินได้นานจึงเป็นที่ถูกปากคนไทย น้ำพริกกากหมู สูตรนี้บอกเลยว่าไม่ธรรมดา เลือกทำเป็นแคบหมูติดมันแทนกากหมู เพิ่มความเผ็ดซ่าชาลิ้นด้วยผงหมาล่า จะทำไว้กินเองก็เลิศหรือใครจะเอาสูตรไปทำขายก็ปัง!กำไรงาม ขายดิบขายดีแน่นอน

น้ำพริกปลาย่าง น้ำพริกแบบโบราณใช้เครื่องพริก หอม กระเทียมคั่วจนหอม นำไปโขลกกับเนื้อปลาแห้งย่างโขลกละเอียด รสเปรี้ยว หวาน เค็มกลมกล่อม เผ็ดอ่อนๆเพราะเอาใช้พริกแห้งเม็ดใหญ่และเอาเม็ดพริกออกก่อนใช้ ใครชอบเผ็ดขึ้นให้ใช้พริกขี้หนูแห้งแทนทั้งหมดหรือบางส่วนของพริกเเห้งเม็ดใหญ่

ความพิเศษของข้าวต้มเมืองตากคือ เป็นข้าวต้มเสิร์ฟกับเกี๊ยวกรอบ ส่วนหมูสับนำไปผัดกับผงกะหรี่ ปรุงรส นำราดบนข้าวต้ม เลยเรียกข้าวต้มเมืองตากว่า 'ข้าวต้มผงกะหรี่'

ยวมหรืองวมเป็นผักพื้นบ้านแถบภาคเหนือตอนล่าง (อุตรดิษฐ์ แพร่ และตาก) มีฝักอ่อนรูปร่างคล้ายฝักกระถินแบนๆ ฝักสีเขียวอ่อนเนื้อบางๆ มีรสเปรี้ยวฝาด นิยมเอามากินเป็นผักลาบ ‘ส้า’ ซึ่งหมายถึงยำในภาษาเหนือ สูตรนี้ใส่เนื้อปลาทูโขลกจึงมีรสกลมกล่อม เค็ม เผ็ด เหมาะจะตัดกับรสเปรี้ยวของยวมอ่อนๆ

"น้ำพริกกะปิ" เป็นเครื่องจิ้มที่เป็นของโปรดของใครหลายคน เพราะเป็นน้ำพริกที่นิยมมาก ดังนั้นเลยมี 'กะปิเจ' ออกมาเพื่อคนที่ไม่กินเนื้อสัตว์แต่ยังอยากกินน้ำพริกกะปิอยู่ ได้เอามาทำเมนูอาหารต่างๆ

‘น้ำชุบหยำ’ ที่ฟังแค่ชื่อก็รู้แล้ว ว่ามาจากใต้แท้ๆ วิธีทำก็แสนง่าย ไม่ต้องใช้ครก เพราะเป็นน้ำพริกที่ใช้วิธีการขยำให้ส่วนผสมเข้ากัน รสชาติคล้ายน้ำพริกกะปิของทางภาคกลาง แตกต่างกันที่ใช้เนื้อกุ้งมาเป็นส่วนผสมของน้ำพริก

น้ำมันพริกกลิ่นหอมเครื่องเทศ เค็มมันกลมกล่อม รสชาติเผ็ดปานกลาง เราใส่หอม กระเทียมเจียวและงาคั่ว ให้มีความกรุบกรอบในเนื้อน้ำพริก น้ำมันพริกนี้เป็นน้ำมันพริกอเนกประสงค์เอาไว้กินคลุกกับข้าว บะหมี่ ไข่ต้ม หรือจิ้มกับขนมจีบ เกี๊ยว และผักสด น้ำมันพริกนี้ทำไว้แล้วเก็บในตู้เย็นไว้กินได้นาน เลือกใช้น้ำมันคุณภาพดี ไม่มีกลิ่น เช่น น้ำมันรำข้าว เคล็ดลับสำคัญมีสองจุดคือตอน infuse กลิ่นเครื่องเทศให้ออกมาในน้ำมันให้ใช้ไฟอ่อนๆ หลังจากนั้นทิ้งหรือแช่เครื่องเทศไว้ให้น้ำมันหอมระเหยออกมาอยู่ในน้ำมัน แล้วเอาน้ำมันนั้นไปอุ่นให้พอร้อนเพื่อฉ่ากับพริกป่นทั้งสองชนิด ใครชอบเผ็ดมากจะใช้พริกขี้หนูคั่วป่นทั้งหมดแทนพริกเกาหลีก็ได้

ขนมจีนน้ำหมู เมนูอาหารเหนือประจำจังหวัดเเพร่ โดยเสิร์ฟเส้นขนมจีนกับซุปกระดูกหมูรสนวลหวานเค็มน้ำปลาร้า หอมเครื่องสมุนไพรอย่างรากผักชี ข่าเเละตะไคร้ ต้มจนกระดุกหมูนุ่ม นิยมกินคู่กับผักลวกเเละน้ำพริกน้ำย้อย เป็นเมนูที่รสชาติไม่จัดจ้านเเต่อร่อยกลมกล่อม

หลนปลาร้าบองรสชาติจัดจ้านนัวด้วยเครื่องปลาร้าบองที่นำไปผัดกับเครื่องสมุนไพรอย่างตะไคร้ กระชายเเละหอมแดง ใส่หมูสับเเละกะทิเคี่ยวให้หอมกินคู่กับผักสดและข้าวเหนียว

น้ำพริกระกำทรงเครื่อง อาจจะฟังเป็นเมนูง่ายๆ แต่บอกเลยว่าอร่อยถึงทรวงแน่นอนกับสูตรนี้ โดยคำว่าทรงเครื่องเกิดจากการที่เราใส่เครื่องอย่างกุ้งแห้งที่นำไปโขลกหยาบๆ ผสมลงไปในเนื้อน้ำพริกที่โขลกผสมกันระหว่างหอมแดง กระเทียม พริก และกะปิให้เข้ากัน เติมความเปรี้ยวด้วยเนื้อระกำ เพิ่มความหวานด้วยน้ำตาลมะพร้าว ปิดท้ายด้วยการใส่เนื้อกุ้งแห้งที่โขลกลงไปผสม ก็จะได้น้ำพริกระกำรสชาติเปรี้ยวอมหวานถึงใจ และความทรงเครื่องอีกอย่างคือเสิร์ฟน้ำพริกระกำมาพร้อมกับผักเครื่องเคียงทั้งผักสด ผักทอด และปลาสลิดทะเลทอดกรุบกรอบ รับประกันได้เลยว่าเมื่อกินด้วยกันในคำเดียวแล้วนั้น อร่อยจี๊ดติดใจแน่นอน

คนเมืองส่วนใหญ่เรียกกันสั้นๆว่า "เข้าต้ม" ถ้าใส่กล้วยน้ำว่าสุก "เข้าต้มกล้วย ถ้าใส่ถั่วลิส่งเรียก "เข้าต้มถั่วดิน"และถ้าโรยมะพร้าวขูดจะเรียก "เข้าต้มหัวหงอก" หรือที่รู้จักกันทั่วๆไปว่า ข้าวต้มหัวหงอก นั่นเอง นิยมทำทีละเยอะๆ หลายๆอันแล้วต้มพร้อมกันทีเดียวเพราะว่าใช้เวลาในการต้มนาน

น้ำพริกเมนูคลาสสิคที่อยู่คู่ครัวคนไทยมาเนิ่นนาน ด้วยรสชาติที่จัดจ้าน มีความหลากหลายทั้งน้ำพริกผัด น้ำพริกแห้ง ทำง่าย เก็บไว้กินได้นานจึงเป็นที่ถูกปากคนไทย น้ำพริกกากหมู สูตรนี้บอกเลยว่าไม่ธรรมดา เลือกทำเป็นแคบหมูติดมันแทนกากหมู เพิ่มความเผ็ดซ่าชาลิ้นด้วยผงหมาล่า จะทำไว้กินเองก็เลิศหรือใครจะเอาสูตรไปทำขายก็ปัง!กำไรงาม ขายดิบขายดีแน่นอน

น้ำพริกปลาย่าง น้ำพริกแบบโบราณใช้เครื่องพริก หอม กระเทียมคั่วจนหอม นำไปโขลกกับเนื้อปลาแห้งย่างโขลกละเอียด รสเปรี้ยว หวาน เค็มกลมกล่อม เผ็ดอ่อนๆเพราะเอาใช้พริกแห้งเม็ดใหญ่และเอาเม็ดพริกออกก่อนใช้ ใครชอบเผ็ดขึ้นให้ใช้พริกขี้หนูแห้งแทนทั้งหมดหรือบางส่วนของพริกเเห้งเม็ดใหญ่

ความพิเศษของข้าวต้มเมืองตากคือ เป็นข้าวต้มเสิร์ฟกับเกี๊ยวกรอบ ส่วนหมูสับนำไปผัดกับผงกะหรี่ ปรุงรส นำราดบนข้าวต้ม เลยเรียกข้าวต้มเมืองตากว่า 'ข้าวต้มผงกะหรี่'

ยวมหรืองวมเป็นผักพื้นบ้านแถบภาคเหนือตอนล่าง (อุตรดิษฐ์ แพร่ และตาก) มีฝักอ่อนรูปร่างคล้ายฝักกระถินแบนๆ ฝักสีเขียวอ่อนเนื้อบางๆ มีรสเปรี้ยวฝาด นิยมเอามากินเป็นผักลาบ ‘ส้า’ ซึ่งหมายถึงยำในภาษาเหนือ สูตรนี้ใส่เนื้อปลาทูโขลกจึงมีรสกลมกล่อม เค็ม เผ็ด เหมาะจะตัดกับรสเปรี้ยวของยวมอ่อนๆ

"น้ำพริกกะปิ" เป็นเครื่องจิ้มที่เป็นของโปรดของใครหลายคน เพราะเป็นน้ำพริกที่นิยมมาก ดังนั้นเลยมี 'กะปิเจ' ออกมาเพื่อคนที่ไม่กินเนื้อสัตว์แต่ยังอยากกินน้ำพริกกะปิอยู่ ได้เอามาทำเมนูอาหารต่างๆ

‘น้ำชุบหยำ’ ที่ฟังแค่ชื่อก็รู้แล้ว ว่ามาจากใต้แท้ๆ วิธีทำก็แสนง่าย ไม่ต้องใช้ครก เพราะเป็นน้ำพริกที่ใช้วิธีการขยำให้ส่วนผสมเข้ากัน รสชาติคล้ายน้ำพริกกะปิของทางภาคกลาง แตกต่างกันที่ใช้เนื้อกุ้งมาเป็นส่วนผสมของน้ำพริก

น้ำมันพริกกลิ่นหอมเครื่องเทศ เค็มมันกลมกล่อม รสชาติเผ็ดปานกลาง เราใส่หอม กระเทียมเจียวและงาคั่ว ให้มีความกรุบกรอบในเนื้อน้ำพริก น้ำมันพริกนี้เป็นน้ำมันพริกอเนกประสงค์เอาไว้กินคลุกกับข้าว บะหมี่ ไข่ต้ม หรือจิ้มกับขนมจีบ เกี๊ยว และผักสด น้ำมันพริกนี้ทำไว้แล้วเก็บในตู้เย็นไว้กินได้นาน เลือกใช้น้ำมันคุณภาพดี ไม่มีกลิ่น เช่น น้ำมันรำข้าว เคล็ดลับสำคัญมีสองจุดคือตอน infuse กลิ่นเครื่องเทศให้ออกมาในน้ำมันให้ใช้ไฟอ่อนๆ หลังจากนั้นทิ้งหรือแช่เครื่องเทศไว้ให้น้ำมันหอมระเหยออกมาอยู่ในน้ำมัน แล้วเอาน้ำมันนั้นไปอุ่นให้พอร้อนเพื่อฉ่ากับพริกป่นทั้งสองชนิด ใครชอบเผ็ดมากจะใช้พริกขี้หนูคั่วป่นทั้งหมดแทนพริกเกาหลีก็ได้

ขนมจีนน้ำหมู เมนูอาหารเหนือประจำจังหวัดเเพร่ โดยเสิร์ฟเส้นขนมจีนกับซุปกระดูกหมูรสนวลหวานเค็มน้ำปลาร้า หอมเครื่องสมุนไพรอย่างรากผักชี ข่าเเละตะไคร้ ต้มจนกระดุกหมูนุ่ม นิยมกินคู่กับผักลวกเเละน้ำพริกน้ำย้อย เป็นเมนูที่รสชาติไม่จัดจ้านเเต่อร่อยกลมกล่อม

หลนปลาร้าบองรสชาติจัดจ้านนัวด้วยเครื่องปลาร้าบองที่นำไปผัดกับเครื่องสมุนไพรอย่างตะไคร้ กระชายเเละหอมแดง ใส่หมูสับเเละกะทิเคี่ยวให้หอมกินคู่กับผักสดและข้าวเหนียว

น้ำพริกระกำทรงเครื่อง อาจจะฟังเป็นเมนูง่ายๆ แต่บอกเลยว่าอร่อยถึงทรวงแน่นอนกับสูตรนี้ โดยคำว่าทรงเครื่องเกิดจากการที่เราใส่เครื่องอย่างกุ้งแห้งที่นำไปโขลกหยาบๆ ผสมลงไปในเนื้อน้ำพริกที่โขลกผสมกันระหว่างหอมแดง กระเทียม พริก และกะปิให้เข้ากัน เติมความเปรี้ยวด้วยเนื้อระกำ เพิ่มความหวานด้วยน้ำตาลมะพร้าว ปิดท้ายด้วยการใส่เนื้อกุ้งแห้งที่โขลกลงไปผสม ก็จะได้น้ำพริกระกำรสชาติเปรี้ยวอมหวานถึงใจ และความทรงเครื่องอีกอย่างคือเสิร์ฟน้ำพริกระกำมาพร้อมกับผักเครื่องเคียงทั้งผักสด ผักทอด และปลาสลิดทะเลทอดกรุบกรอบ รับประกันได้เลยว่าเมื่อกินด้วยกันในคำเดียวแล้วนั้น อร่อยจี๊ดติดใจแน่นอน