แกงตูมิหรือแกงตูมี้ แล้วแต่พื้นถิ่นจะเรียกกัน เป็นอาหารลูกผสมที่ได้รับอิทธิพลมาจากชาวมาลายู บางก็เรียกว่าอาหารของชาวเพอรานากัน และยังเป็นอาหารพื้นถิ่นของชาวภูเก็ตอีกด้วย ด้วยความเป็นอาหารลูกผสมทั้งเชื้อชาติแล้วนั้นก็ยังมีความลูกผสมของรสชาติเช่นกัน แกงตูมี้ที่ฉันคุ้นเคยจะมีความคล้ายแกงแดงผสมแกงส้ม รสชาติจะออกเปรี้ยวหวานเค็ม ตามลำดับ น้ำแกงจะไม่เยอะและไม่น้อยกำลังพอดี ส่วนมากแล้วนั้นจะนิยมแกงกับปลาท้องถิ่นหรือปลาตามฤดูกาล

อาหารใต้รสเผ็ดร้อนอย่างแกงไตปลาที่จะมีไตปลาเป็นส่วนประกอบ ดูเหมือนจะไม่สามารถนำมาทำเป็นอาหารมังสวิรัติได้แต่ก็สามารถทำได้เพราะมี 'ไตปลาเจ' แบบขวดขาย ที่สามารถนำมาทำแกงไตปลามังสวิรัติได้ รสชาติแทบไม่ต่างกับไตปลาปกติเลย แถมยังทำง่าย เพียงใช้แค่พริกแกงสำเร็จรูป ละลายกับไตปลาเจ ใส่ผักต่างๆ ก็ได้แกงไตปลามังสวิรัติแบบง่ายๆแล้ว

'คั่วกลิ้งเนื้อสับใบยี่หร่า' หรือภาษาใต้จะเรียกว่า 'คั่วกลิ้งวัวใส่ใบรา' พริกแกงคั่วรสเผ็ดร้อนไปได้ดีกับใบยี่หร่ารสร้อนแรง ทำให้เมนูนี้เผ็ดจัดจ้านยิ่งกว่าจานไหนๆ เติมกะทิเล็กน้อยเพื่อให้รสชาติกลมกล่อมและลดความเผ็ดลงเล็กน้อย ทำให้กินง่ายขึ้น

‘น้ำชุบหยำ’ ที่ฟังแค่ชื่อก็รู้แล้ว ว่ามาจากใต้แท้ๆ วิธีทำก็แสนง่าย ไม่ต้องใช้ครก เพราะเป็นน้ำพริกที่ใช้วิธีการขยำให้ส่วนผสมเข้ากัน รสชาติคล้ายน้ำพริกกะปิของทางภาคกลาง แตกต่างกันที่ใช้เนื้อกุ้งมาเป็นส่วนผสมของน้ำพริก

เมนู 'ผัดเผ็ดสะตอกุ้งสด' แตกต่างจากผัดสะตอกุ้งสดทั่วไปตรงที่ เครื่องแกงที่ใช้ผัดเป็นพริกแกงเผ็ดที่ทำจากพริกสด มีกลิ่นของสมุนไพรที่มากกว่า และเผ็ดกว่า เหมาะสำหรับคนที่ชอบรสเผ็ดจัดจ้าน ถึงเครื่อง

'หมูโค' เมนูปักษ์ใต้ ที่ทำง่าย แต่อร่อยแบบหยุดไม่อยู่ โดยใช้เนื้อหมูส่วนสามชั้นหั่นชิ้นพอคำ เคี่ยวกับกะปิที่ดี และน้ำตาลมะพร้าวที่หอม จนหมูนุ่ม เอาไว้กินกับอาหารใต้และข้าวสวยร้อนๆ

ขนมจีนน้ำหมู เมนูอาหารเหนือประจำจังหวัดเเพร่ โดยเสิร์ฟเส้นขนมจีนกับซุปกระดูกหมูรสนวลหวานเค็มน้ำปลาร้า หอมเครื่องสมุนไพรอย่างรากผักชี ข่าเเละตะไคร้ ต้มจนกระดุกหมูนุ่ม นิยมกินคู่กับผักลวกเเละน้ำพริกน้ำย้อย เป็นเมนูที่รสชาติไม่จัดจ้านเเต่อร่อยกลมกล่อม

เราอาจะเคยได้ยินหลนเต้าเจี้ยว หลนปู หลนปล้าร้า คนใต้ก็มีหลนไตปลาเช่นกัน ความหอม เค็มกลมกล่อมนั้นได้จากไตปลา ดังนั้นต้องค่อยๆปรุงความเค็มจากน้ำไตปลาต้ม อย่าใส่หมดเพราะขึ้นอยู่กับความเค็มของไตปลาที่ใช้ หลนที่ใส่เนื้อปู ปลาจะหอมกลิ่นกระชายและขมิ้นเป็นพิเศษ

ไตปลาผัดแห้งเผ็ดเค็มกลมกล่อมกินกับผักเคียงเพลินๆ รสชาติคล้ายคั่วกลิ้ง แต่ใช้เนื้อปลาซาบะหรือปลาโอย่าง แนะนำใช้ปลาซาบะย่างจะเนื้อนุ่มนวลกว่า ถ้าง่ายกว่านั้นสามารถใช้ปลาทูน่ากระป๋องแทนก็ได้ เลือกใช้ไตปลาทูหรือไตปลาทะเลอย่างดีมาต้มกับสมุนไพรให้สุกก่อนแล้วจึงกรอบแต่น้ำออกไปเคี่ยวกับพริกแกงจนหอม ใส่เนื้อปลาที่ย่างแล้วลงไป ผัดให้น้ำเครื่องแกงซึมเข้าเนื้อปลาจนหมด ผัดต่อให้แห้งและหอมเครื่องแกงจึงใส่เม็ดมะม่วงและใบมะกรูดซอย เวลารับประทานเม็ดมะม่วงจะช่วยลดความเผ็ดร้อนแถมหอมๆมันๆในปากอีกด้วย อย่าลืมกินไตปลาผัดแห้งกับผักหลากหลายชนิดนอกจากจะช่วยดับรสเผ็ดร้อนในปากยังช่วยเสริมสุขภาพอีกด้วย

แกงไตปลารสเข้มข้น เผ็ดจัดจ้าน รับประทานกับขนมจีนหรือข้าวสวย พร้อมด้วยผักเคียง เช่น ยอดมะกอก สะตอ ลูกเหรียง แตงกวา ทำตั้งแต่ตำพริกแกงเอง ถ้าใครไม่อยากทำเองสามารถใช้พริกแกงคั่วกลิ้งสำเร็จรูปได้ สิ่งสำคัญอีกอย่างคือเลือกใช้ไตปลาทะเลหรือไตปลาทูอย่างดี กลิ่นจะไม่เหม็นคาวหรือเค็มจัด แกงไตปลารสเผ็ดนำ เค็มแต่กลมกล่อม ตัดรสเค็มด้วยน้ำตาลมะพร้าวและส้มแขกเพียงเล็กน้อย ถ้าไม่มีให้ใช้น้ำมะขามเปียกข้นๆแทน

แกงตูมิหรือแกงตูมี้ แล้วแต่พื้นถิ่นจะเรียกกัน เป็นอาหารลูกผสมที่ได้รับอิทธิพลมาจากชาวมาลายู บางก็เรียกว่าอาหารของชาวเพอรานากัน และยังเป็นอาหารพื้นถิ่นของชาวภูเก็ตอีกด้วย ด้วยความเป็นอาหารลูกผสมทั้งเชื้อชาติแล้วนั้นก็ยังมีความลูกผสมของรสชาติเช่นกัน แกงตูมี้ที่ฉันคุ้นเคยจะมีความคล้ายแกงแดงผสมแกงส้ม รสชาติจะออกเปรี้ยวหวานเค็ม ตามลำดับ น้ำแกงจะไม่เยอะและไม่น้อยกำลังพอดี ส่วนมากแล้วนั้นจะนิยมแกงกับปลาท้องถิ่นหรือปลาตามฤดูกาล

อาหารใต้รสเผ็ดร้อนอย่างแกงไตปลาที่จะมีไตปลาเป็นส่วนประกอบ ดูเหมือนจะไม่สามารถนำมาทำเป็นอาหารมังสวิรัติได้แต่ก็สามารถทำได้เพราะมี 'ไตปลาเจ' แบบขวดขาย ที่สามารถนำมาทำแกงไตปลามังสวิรัติได้ รสชาติแทบไม่ต่างกับไตปลาปกติเลย แถมยังทำง่าย เพียงใช้แค่พริกแกงสำเร็จรูป ละลายกับไตปลาเจ ใส่ผักต่างๆ ก็ได้แกงไตปลามังสวิรัติแบบง่ายๆแล้ว

'คั่วกลิ้งเนื้อสับใบยี่หร่า' หรือภาษาใต้จะเรียกว่า 'คั่วกลิ้งวัวใส่ใบรา' พริกแกงคั่วรสเผ็ดร้อนไปได้ดีกับใบยี่หร่ารสร้อนแรง ทำให้เมนูนี้เผ็ดจัดจ้านยิ่งกว่าจานไหนๆ เติมกะทิเล็กน้อยเพื่อให้รสชาติกลมกล่อมและลดความเผ็ดลงเล็กน้อย ทำให้กินง่ายขึ้น

‘น้ำชุบหยำ’ ที่ฟังแค่ชื่อก็รู้แล้ว ว่ามาจากใต้แท้ๆ วิธีทำก็แสนง่าย ไม่ต้องใช้ครก เพราะเป็นน้ำพริกที่ใช้วิธีการขยำให้ส่วนผสมเข้ากัน รสชาติคล้ายน้ำพริกกะปิของทางภาคกลาง แตกต่างกันที่ใช้เนื้อกุ้งมาเป็นส่วนผสมของน้ำพริก

เมนู 'ผัดเผ็ดสะตอกุ้งสด' แตกต่างจากผัดสะตอกุ้งสดทั่วไปตรงที่ เครื่องแกงที่ใช้ผัดเป็นพริกแกงเผ็ดที่ทำจากพริกสด มีกลิ่นของสมุนไพรที่มากกว่า และเผ็ดกว่า เหมาะสำหรับคนที่ชอบรสเผ็ดจัดจ้าน ถึงเครื่อง

'หมูโค' เมนูปักษ์ใต้ ที่ทำง่าย แต่อร่อยแบบหยุดไม่อยู่ โดยใช้เนื้อหมูส่วนสามชั้นหั่นชิ้นพอคำ เคี่ยวกับกะปิที่ดี และน้ำตาลมะพร้าวที่หอม จนหมูนุ่ม เอาไว้กินกับอาหารใต้และข้าวสวยร้อนๆ

ขนมจีนน้ำหมู เมนูอาหารเหนือประจำจังหวัดเเพร่ โดยเสิร์ฟเส้นขนมจีนกับซุปกระดูกหมูรสนวลหวานเค็มน้ำปลาร้า หอมเครื่องสมุนไพรอย่างรากผักชี ข่าเเละตะไคร้ ต้มจนกระดุกหมูนุ่ม นิยมกินคู่กับผักลวกเเละน้ำพริกน้ำย้อย เป็นเมนูที่รสชาติไม่จัดจ้านเเต่อร่อยกลมกล่อม

เราอาจะเคยได้ยินหลนเต้าเจี้ยว หลนปู หลนปล้าร้า คนใต้ก็มีหลนไตปลาเช่นกัน ความหอม เค็มกลมกล่อมนั้นได้จากไตปลา ดังนั้นต้องค่อยๆปรุงความเค็มจากน้ำไตปลาต้ม อย่าใส่หมดเพราะขึ้นอยู่กับความเค็มของไตปลาที่ใช้ หลนที่ใส่เนื้อปู ปลาจะหอมกลิ่นกระชายและขมิ้นเป็นพิเศษ

ไตปลาผัดแห้งเผ็ดเค็มกลมกล่อมกินกับผักเคียงเพลินๆ รสชาติคล้ายคั่วกลิ้ง แต่ใช้เนื้อปลาซาบะหรือปลาโอย่าง แนะนำใช้ปลาซาบะย่างจะเนื้อนุ่มนวลกว่า ถ้าง่ายกว่านั้นสามารถใช้ปลาทูน่ากระป๋องแทนก็ได้ เลือกใช้ไตปลาทูหรือไตปลาทะเลอย่างดีมาต้มกับสมุนไพรให้สุกก่อนแล้วจึงกรอบแต่น้ำออกไปเคี่ยวกับพริกแกงจนหอม ใส่เนื้อปลาที่ย่างแล้วลงไป ผัดให้น้ำเครื่องแกงซึมเข้าเนื้อปลาจนหมด ผัดต่อให้แห้งและหอมเครื่องแกงจึงใส่เม็ดมะม่วงและใบมะกรูดซอย เวลารับประทานเม็ดมะม่วงจะช่วยลดความเผ็ดร้อนแถมหอมๆมันๆในปากอีกด้วย อย่าลืมกินไตปลาผัดแห้งกับผักหลากหลายชนิดนอกจากจะช่วยดับรสเผ็ดร้อนในปากยังช่วยเสริมสุขภาพอีกด้วย

แกงไตปลารสเข้มข้น เผ็ดจัดจ้าน รับประทานกับขนมจีนหรือข้าวสวย พร้อมด้วยผักเคียง เช่น ยอดมะกอก สะตอ ลูกเหรียง แตงกวา ทำตั้งแต่ตำพริกแกงเอง ถ้าใครไม่อยากทำเองสามารถใช้พริกแกงคั่วกลิ้งสำเร็จรูปได้ สิ่งสำคัญอีกอย่างคือเลือกใช้ไตปลาทะเลหรือไตปลาทูอย่างดี กลิ่นจะไม่เหม็นคาวหรือเค็มจัด แกงไตปลารสเผ็ดนำ เค็มแต่กลมกล่อม ตัดรสเค็มด้วยน้ำตาลมะพร้าวและส้มแขกเพียงเล็กน้อย ถ้าไม่มีให้ใช้น้ำมะขามเปียกข้นๆแทน