น้ำตาลเป็นหนึ่งในผู้ร้ายทำลายสุขภาพ แต่ถ้าได้เห็นภาพชาวโอกินาวากัดก้อนน้ำตาลอ้อยกินเล่นเป็นขนมแล้วละก็ คงจะฉงนอยู่ไม่น้อย เพราะชาวโอกินาวา ประเทศญี่ปุ่น ได้ชื่อว่าเป็นเกาะที่รวมคนอายุยืนไว้มากที่สุดแห่งหนึ่ง และน้ำตาลอ้อยที่ชาวโอกินาวากินนี่ละ ถือเป็นเคล็ดลับที่ช่วยให้ชาวโอกินาวากินหวานได้อย่างไม่ทำลายสุขภาพ

Kokuto น้ำตาลดำโอกินาว่า

โอกินาวา เป็นเกาะหนึ่งทางตอนใต้ของประเทศญี่ปุ่น ที่เคยเป็นเมืองท่าที่เจริญรุ่งเรืองด้านการค้าขายโดยเฉพาะกับประเทศจีนมาอย่างยาวนานตั้งแต่ศตวรรษที่ 14 การรับและแลกเปลี่ยนวัฒนธรรม จึงบ่มเพาะให้คนที่นีมีวิถีเฉพาะแบบริวกิว คือการผสมผสานวัฒนธรรมจีนกับวิถีชีวิตดั้งเดิมของชาวพื้นเมืองโอกินาวา การผลิตน้ำตาลอ้อยจึงเริ่มขึ้น หลังจากนำต้นอ้อยจากประเทศจีนเข้ามาปลูกบนเกาะราวศตวรรษที่ 17 ซึ่งเติบโตได้ดีในสภาพอากาศร้อนชื้นแห่งนี้ กระทั่งเอาวิทยาการทำน้ำตาลอ้อยจากเมืองฝูโจว ประเทศจีนเข้ามาด้วย

 

น้ำตาลอ้อยสีเข้มจนเกือบดำ คือเอกลักษณ์ของน้ำตาลอ้อยโอกินาว่า หรือที่เรียกว่าโคคุโตะ 黒糖 (Kokuto) น้ำตาลดำ เป็นน้ำตาลอ้อยที่ผลิตด้วยกระบวนการดั้งเดิม มีขั้นตอนพิถีพิถัน โดยไม่ผ่านกระบวนการแปรรูปหรือเติมแต่งสิ่งใดเข้าไป

 

โดยกระบวนการทำน้ำตาลโคคุโตะ เริ่มจากนำต้นอ้อย (Saccharum officinarum) ซึ่งปลูกในเกาะโอกินาวามาหีบเอาน้ำอ้อยนำมาเคี่ยวด้วยไฟอ่อนและค่อยๆ เร่งไฟขึ้นเพื่อเอาสิ่งสกปรกที่ลอยอยู่ด้านบนออก เคี่ยวต่อจนน้ำระเหย งวดขึ้นจนมีสีเข้ม นำไปใส่พิมพ์ให้เซตตัวเป็นก้อน แล้วนำมาทุบหรือบดให้เป็นผง โดยไม่มีการปั่นเอากากน้ำตาลออกจากผลึกน้ำตาลเหมือนขั้นตอนการผลิตน้ำตาลทรายขาว หรือน้ำตาลที่ขายอยู่ในท้องตลาดที่มักแปะป้ายว่า ‘น้ำตาลอ้อยธรรมชาติ’ ซึ่งล้วนผ่านกระบวนการแยกกากน้ำตาลออกไม่มากก็น้อยเพื่อให้ได้กลิ่นและสีที่พึงประสงค์ น้ำตาลอ้อยดำโอกินาวา จึงนับเป็นน้ำตาลอ้อยบริสุทธิ์ 100 เปอร์เซ็นต์

 

 

หวานเป็นยา I น้ำตาลที่อุดมด้วยแร่ธาตุ

นอกจากรสหวาน เข้มข้น กลิ่นหอมคล้ายคาราเมล ทิ้งกลิ่นเคลือบปากเวลากิน กระบวนการที่ยังคงวิธีดั้งเดิมค่อยๆ เคี่ยวจนงวด โดยไม่ผ่านการแปรรูปปั่นแยกผลึกกับกากน้ำตาล ทำให้ยังคงแร่ธาตุธรรมชาติในกากน้ำตาลไว้ได้ น้ำตาลอ้อยจึงอุดมด้วยแคลเซียม โพแทสเซียม ธาตุเหล็ก สังกะสี วิตามินและเกลือแร่ต่างๆ

 

หญิงสาวญี่ปุ่นในช่วงมีประจำเดือน จึงนิยมกินน้ำตาลอ้อยก้อนกับน้ำชาเป็นขนมหวาน นอกจากจะช่วยคลายเครียด ยังช่วยเติมธาตุเหล็ก (แต่เอ…ไม่รู้ต้องกินมากขนาดไหนนะคะ ถึงจะทดแทนเลือดที่เสียไปได้ อย่างน้อยความหวานก็คงทำให้มนุษย์เมนกระปรี้กะเปร่า ยิ้มได้บ้าง ฮ่าๆ) รวมถึงงานวิ่งมาราธอนบางท้องที่ที่ญี่ปุ่น เขาก็แจกน้ำตาลอ้อยก้อนให้นักวิ่งกินเติมแรงแทน energy bar

 

หลากรสหวานน้ำตาลอ้อยดำในขนมและอาหาร

ความคราฟแบบฉบับญี่ปุ่น ทำให้โคคุตะหรือน้ำตาลอ้อยดำกลายเป็นของฝากขึ้นชื่อของโอกินาวา และมีวางขายในร้านสะดวกซื้อทั่วประเทศ นอกจากชาวโอกินาวาจะกินเล่นเป็นขนมหวานคู่น้ำชา ใส่ในเครื่องดื่มอย่างชา กาแฟ ยังนำไปทำเป็นไซรัปกินกับขนมญี่ปุ่นอย่างวาราบิโมจิ โมจิหยดน้ำ (Mizu Shingen Mochi) ใส่ในเค้ก บราวนี ขนมปัง และขนมดั้งเดิมของโอกินาวาอย่างซาตาอันดากิ (Sata Andagi) ขนมโดนัทน้ำตาลอ้อยทอดก้อนกลมๆ ที่คนโอกินาวานิยมทำกินที่บ้าน และมีขายเป็นของฝากอยู่บ้างเหมือนกัน

 

รวมทั้งอาหารท้องถิ่นโอกินาว่าอย่างราฟูเต (Rafute) หมูสามชั้นตุ๋นกับซีอิ๊ว น้ำตาลอ้อย และเหล้า คล้ายกับบ้านเราที่นิยมเอาน้ำตาลอ้อยมาเคี่ยวทำพะโล้ หรือขาหมูนั่นละค่ะ ได้ทั้งสีสวยและกลิ่นหอม

รสหวานจากน้ำตาลอ้อยดำโอกินาว่า ถึงกับเปรียบเปรยไว้ว่าเป็นส่วนหนึ่งที่ทำให้คนโอกินาว่าอายุยืน ส่วนเรื่องที่ว่ารสหวานจากน้ำตาลอ้อยดำโอกินาวา อาจเป็นปัจจัยหนึ่งที่ทำให้ชาวโอกินาว่าอายุยืน คงต้องหมายเหตุตัวโตๆ บริบทนี้ฉันคิดว่าคงใช้ได้เฉพาะกับวิถีชีวิตดั้งเดิมอย่างชาวโอกินาวา ที่มีแนวกินอิงกับธรรมชาติ ปรุงรสอาหารแต่น้อย เน้นรับรสจากวัตถุดิบเป็นหลักเท่านั้นแหละค่ะ

 

จะว่าไปบ้านเราเองก็มีโรงผลิตน้ำตาลอ้อยธรรมชาติอยู่บ้าง เช่น น้ำตาลอ้อยก้อนกาฬสินธุ์ น้ำตาลอ้อยหนองบัว จันทบุรี ฯลฯ กระนั้น ถ้าไปโอกินาวาทั้งทีก็อย่าลืมหยิบ kokuto น้ำตาลดำโอกินาวากลับมานะคะ หรือใครจะลองสั่งออนไลน์มาพิสูจน์กลิ่น รส ก็พอหาได้ ช่วงวาราบิโมจิฮิตๆ ในบ้านเราก็มีคนเอาเข้ามาขายอยู่ เอามาใส่ในนมสดจืด กินเป็นนมสดไซรัปก็อร่อย บางร้านก็เอาไปใส่กาแฟเป็นเมนูซิกเนเจอร์ก็มี

ท้ายที่สุดแล้วจะน้ำตาลอ้อยโอกินาวาหรือน้ำตาลอ้อยอย่างไทยบ้านเรา ถ้ากินอย่างขาดสติ ไม่บันยะบันยัง ก็พังทั้งนั้นน้า

อ้างอิง

– https://sakura.co/blog/kokuto-okinawan-sugar?srsltid=AfmBOoqfx0TFXEg3r3AweFHD7nDVo_a9a8BvnJCiGQt8-03swxzPs2bW
– Okinawa Kokuto – Food & Drink – Japan Travel
– https://www.okinawa-kokuto.co.jp/factorytour
–https://kokorocares.com/blogs/blog/guide-to-kokuto-okinawa-nutritional-black-sugar?srsltid=AfmBOorCUgsreoHHPJ38nNPXA2IWcE0NglMEoyfVAPG17iz0OuV8SfAR
–https://www.thehealthyhomeeconomist.com/sugar-in-the-raw-thats-not/

ภาพจาก
– โดนัทโอกินาวา https://thechefdojo.com/sata-andagi/
– rafute https://www.tasteatlas.com/rafute