ว่ากันว่าถ้าอยากรู้จักสังคมใดอย่างถ่องแท้ ให้หาเวลาไปเดินตลาด

อาจเพราะตลาดเป็นแหล่งรวมวิถีชีวิต แนวอยู่แนวกิน เราจะเห็นรากของสังคมนั้นๆ ก็จากการลองลิ้มชิมอาหารและเฝ้ามองผู้คนในตลาดนี่แหละ… เมื่อไม่นานนี้เรามีโอกาสไปเที่ยวเชียงใหม่อยู่หลายวัน เลยไม่พลาดขอลองเดินตลาดสำรวจรสชาติคนท้องถิ่นดูสักหน่อย

แต่ตลาด (หรือ ‘กาด’ ในภาษาเหนือ) ที่เราไปเยือนคราวนี้ก็ไม่ธรรมดา ไม่ใช่แค่ว่ามีอาหารแปลกตาให้ลองชิมมากมาย แต่ยังรวมวิถีชีวิตของคนหลากหลายชาติพันธุ์เอาไว้ในที่เดียว ทั้งชาวจีนยูนนาน (จีนฮ่อ)​ ไทยใหญ่ หรือชาวชนเผ่าที่นำสินค้านานาชนิดมาตั้งแผงขายกันอยู่บริเวณหน้า ‘มัสยิดเฮดายาตูลอิสลามบ้านฮ่อ’

และนั่นแหละคือที่มาของชื่อ ‘กาดบ้านฮ่อ’ ซึ่งคนเชียงใหม่รู้จักกันดี เป็นกาดเก่าแก่อายุ 30 กว่าปี ที่เริ่มต้นจากการเป็นกาดขนาดย่อมเปิดแผงกันทุกวันศุกร์ ด้วยพ่อค้าแม่ขายส่วนใหญ่คือชาวอิสลามที่เดินทางมาประกอบพิธีกรรมทางศาสนากันที่มัสยิดแห่งนี้ จากนั้นจึงขยับขยายกลายเป็นกาดขนาดใหญ่ที่ใครต่อใครก็รู้จัก และไม่นานนักจากแค่ชาวอิสลาม ก็มีทั้งคนไทย จีน และชาวชนเผ่าเข้ามาตั้งแผงขายสินค้าที่หาไม่ได้จากกาดไหน เรียกว่าถ้าใครอยากลิ้มรสอาหารรสชาติน่าตื่นเต้น กาดบ้านฮ่อก็เห็นจะเป็นคำตอบ!

เหมือนอย่างรสชาติไม่คุ้นตาแต่น่าค้นหาเหล่านี้ที่เราได้พบเจอ…

ที่ตั้ง : กาดบ้านฮ่อ, ถนนเจริญประเทศ ซอย 1 อ.เมือง จ.เชียงใหม่ (มัสยิดเฮดายาตูลอิสลามบ้านฮ่อ)

เวลาเปิด-ปิด : ตั้งแผงขายกันทุกวันศุกร์ 6:00 – 12:00 น.

1.ข้าวแรมฟืน

ใครมากาดบ้านฮ่อแล้วไม่ลองข้าวแรมฟืนก็เรียกว่ามาไม่ถึง! เพราะข้าวแรมฟืนหากินยาก และหาเจ้าอร่อยอย่างที่ขายในกาดบ้านฮ่อยิ่งยากกว่า โดยเมนูนี้เป็นตำรับของชาวไทยใหญ่ผู้มีรกรากอยู่ในเขตสิบสองปันนาของจีน สีเหลืองๆ ที่เราเห็นในชามคือโถพู เป็นถั่วลักษณะคล้ายถั่วลันเตาแต่จิ๋วกว่า นำมาโม่เป็นแป้งแล้วนำมาเคี่ยวกับน้ำปูนใส จากนั้นทิ้งไว้ข้ามคืนจนแข็งตัว เวลาจะกินก็หั่นเป็นชิ้นๆ แล้วคลุกกับเครื่องปรุงรสจัดจ้าน อย่างน้ำพริกเผา น้ำถั่วเน่า ผสมกะหล่ำปลีซอย ถั่วงอก ผักชี ถั่วลิสงคั่วป่น คลุกเคล้าแล้วกินในคำเดียว รสชาติมันๆ เค็มๆ ติดเปรี้ยวเล็กน้อย สัมผัสหนึบหนับเคี้ยวสนุกสุดๆ แต่ถ้าหน้าหนาวจะนิยมกินแบบร้อนกันมากกว่า คือนำแป้งโถพูมาเคี่ยวจนข้นเหนียว เสิร์ฟร้อนๆ โรยหน้าด้วยผักชีและถั่วลิสงคั่วป่น ก็อร่อยล้ำไปอีกแบบ

2.ขนมวง 

เห็นครั้งแรกเรานึกว่านี่คือโดนัท แต่พอถามแม่ค้า อ้าว สิ่งนี้เรียกว่า ‘ขนมวง’ หรอก! เป็นขนมพื้นเมืองของชาวล้านนา ทำจากแป้งข้าวเหนียว นวดรวมกับกล้วยน้ำว้าสุกและไข่ไก่ แล้วปั้นเป็นวงกลม ทอดในน้ำมันร้อนๆ จนกรอบนอกนุ่มใน เวลากินโรยน้ำอ้อยที่เคี่ยวจนเหนียวให้ชุ่ม รสชาติหวานๆ หอมๆ กินตอนยังร้อนๆ อร่อยมาก

3.ข้าวหนุกงา

ใครเป็นคนล้านนาคงเคยชิม ‘ข้าวหนุกงา’ กันมาบ้าง ขนมชนิดนี้เป็นขนมโบราณ ทำจากข้าวเหนียวหุงสุกตำเข้ากับงาพันธุ์พื้นบ้านกลิ่นหอมแรงอย่าง ‘งาขี้ม้อน’ เติมเกลือเล็กน้อย จากนั้นนำไปย่างจนหอม แล้วโรยน้ำอ้อยป่นตามใจชอบ ที่กาดบ้านฮ่อขายข้าวหนุกงาห่อใส่ใบตอง ทั้งหวาน อร่อย แถมหอมกลิ่นใบตองจางๆ ด้วย

4.ข้าวโพดทอดสูตรยูนนาน 

เป็นขนมที่เห็นสีเหลืองทองมาแต่ไกล พอเดินเข้าไปดูใกล้ๆ ก็พบว่าสิ่งนี้คือข้าวโพดหวาน! ถามแม่ค้าได้ความว่าเป็นสูตรข้าวโพดทอดของชาวจีนยูนนาน ที่นำข้าวโพดหวานมาหมักกับแป้งสาลี ทิ้งไว้ข้ามคืนเพื่อให้ข้าวโพดนุ่ม แล้วนำมาทอดในกระทะแบน (แบบร้านผัดไทยหอยทอด) จนเหลืองกรอบ แต่กัดเข้าไปก็ยังเจอเมล็ดข้าวโพดหวานๆ กรุบๆ ให้อารมณ์เหมือนแพนเค้กแบบเค็ม กินเพลินได้เรื่อยๆ ไม่เลี่ยนเลยสักนิด

5.ข้าวหมกหลากสี 

เมนูนี้เราว่าใครเห็นเป็นต้องหันขวับ! ก็ข้าวหมกแบบที่เราคุ้นเคยกันมันต้องสีเหลืองไม่ใช่เหรอ? แต่ด้วยความที่กาดบ้านฮ่อเป็นจุดรวมตัวของพ่อค้าแม่ขายสายอิสลามแท้ ข้าวหมกที่เราเจอเลยไม่ธรรมดา เพราะเป็นตำรับเดียวกับข้าวหมกที่ขายกันในอินเดีย หรือ บริยานี (Biryani) ที่เลือกแต่งสีด้วยขมิ้น กระเจี๊ยบ และสมุนไพรอีกหลายชนิด รสชาติหอมๆ มันๆ ได้กลิ่นหอมเจียวกรุ่นๆ ทุกคำ ยิ่งกินคู่กับไก่หรือเนื้ออบยิ่งอร่อยล้ำเกินบรรยาย