น้ำพริกเป็นอาหารที่ทำง่าย ประหยัด แถมยังรสจัดแซ่บนัว ช่วยให้กินข้าวและผักสดได้เยอะขึ้น จึงเป็นอาหารคู่ครัวของคนไทยมานาน สำหรับชาวมังสวิรัติ วีแกน หรือแม้กระทั่งคนที่กำลังพยายามลดการบริโภคเนื้อสัตว์ ยิ่งควรมีน้ำพริกติดไว้เป็นเมนูประจำบ้าน เพราะจะช่วยแก้ปัญหา ‘ไม่รู้จะกินอะไร’ และ ‘ไม่มีอะไรกิน’ ได้ชะงัดนัก

น้ำพริกหลายอย่างนำไปปรับเป็นเมนูอื่นๆ ได้อีกมาก ไม่ว่าจะเป็นข้าวคลุกน้ำพริก สปาเก็ตตี้ หรือใช้เป็นเครื่องจิ้มกินกับข้าวเกรียบ ผักสด หรือเต้าหู้หั่นบางๆ อบกรอบไว้กินเป็นของว่าง เรียกว่าน้ำพริกถ้วยเดียว ถ้ารู้กินรู้ใช้ก็เอาไปทำได้สารพัดอย่าง เพราะฉะนั้นชาวมังสวิรัติ ชาววีแกนทั้งหลาย มาทำน้ำพริกติดครัวไว้กันดีกว่าค่ะ

วิธีปรับสูตรน้ำพริกธรรมดา ให้เป็นน้ำพริกมังสวิรัติ

รสที่เป็นพื้นฐานของน้ำพริกอย่างไทยๆ คือรสเผ็ดจากพริก กลิ่นหอมและเนื้อน้ำพริกจากกระเทียม หอมแดง รวมถึงสมุนไพรอื่นๆ และสำคัญที่สุดคือต้องมีรสเค็มนัวจากอาหารหมักเช่นกะปิ ปลาร้า หรือกระทั่งน้ำปลา ความเค็มนัวนี้เองที่เป็นเงื่อนไขของอาหารมังสวิรัติ เพราะโดยมากมักทำมาจากปลา กุ้ง เคย หรือสัตว์น้ำสัตว์ทะเลอื่นๆ

เมื่อต้องการปรับสูตรน้ำพริกทั่วๆ ไปให้กลายเป็นน้ำพริกมังสวิรัติ โจทย์สำคัญจึงเป็นการหารสเค็มนัวจากวัตถุดิบอื่นๆ มาทดแทน รสเค็มนั้นหาจากเกลือแทนได้ง่ายๆ ส่วนรสนัวที่เกิดจากการหมัก ชาวมังสวิรัติสามารถเลือกใช้บรรดาอาหารหมักจากถั่วมาทดแทนได้เหมือนกันค่ะ

อาหารหมักจากถั่วที่ว่านี้ ตัวเลือกหมายเลขหนึ่งที่มีกันทุกบ้านก็คือซีอิ๊ว ส่วนทางภาคเหนือก็มีถั่วเน่า – ถั่วเหลืองต้มสุกแล้วหมักกับเชื้อราดีเฉพาะ บดแล้วรีดเป็นแผ่นบาง ตากแดดจนแห้งเก็บไว้กินได้นาน ถ้าใครรับกลิ่นถั่วหมักอันแสนจะเอกลักษณ์ของถั่วเน่าได้ ก็สามารถ ใช้แทนที่กะปิได้ในหลายเมนูน้ำพริก นอกจากนี้ นักมังสวิรัติหลายคนก็มีการปรับเอาอาหารหมักจากถั่วแบบอื่นๆ อย่างเทมเป้ที่หมักไว้นานจนให้กลิ่นหอมฉุน หรือมิโสะแดงที่รสชาติเข้มข้นจัดจ้าน มาใช้เพิ่มความนัวในน้ำพริกได้ด้วยเหมือนกัน

สำหรับใครที่เทใจไปทางความสะดวก เดี๋ยวนี้ตามแอปพลิเคชั่นชอปปิงออนไลน์ก็มี ปลาร้าเจ กะปิเจ วางขายกันในราคาแค่ไม่กี่สิบบาท ส่วนใหญ่มักทำมาจากถั่วเหลืองหมักปรุงรส รสชาติ กลิ่น และความข้น ของแต่ละสูตรแต่ละร้านจึงต่างกันไป ซื้อมาลองเลือกใช้ตามแบบที่ชอบกันได้เลยค่ะ

คลิกซื้อปลาร้าเจ [aff link]
ปลาร้าไร้ปลา ทำจากเทมเป้หมัก ข้าวคั่ว ดอกเกลือ และเกลือหิมาลัย https://s.shopee.co.th/5VGxaNjxFk
ปลาร้าเจตราคุณยาย ทำจากถั่วเหลืองหมัก น้ำไม่เหนียว ไม่แต่งสี https://s.shopee.co.th/6pmL8uUzoh
ปลาร้าเจ ตราสุพรรณ ทำจากถั่วเหลืองหมักและข้าวคั่ว รสชาตินัว ไม่เค็มโดด https://s.shopee.co.th/4fhqZ68809
ปลาร้าเจ ตราลุงดำ ทำจากถั่วเหลืองหมักกับข้าวคั่ว กลิ่นรสเข้มข้น https://s.shopee.co.th/5KxXMOqN3E

คลิกซื้อกะปิเจ [aff link]
กะปิเจ ตรา น้ำใจ เข้มข้น กลิ่นคล้ายกะปิจริง https://s.shopee.co.th/40S9n8aprz
กะปิเจ ตราสุพรรณ ละลายง่าย ไม่เหนียว กลิ่นหอม https://s.shopee.co.th/9f6WWOZ8Q
กะปิเจ ตราแม่พร บรรจุในกระปุก ใช้ง่าย กลิ่นหอม https://s.shopee.co.th/8AHijfn709

สูตร น้ำพริกมังสวิรัติ

 

น้ำพริกกะปิมังสวิรัติ (สูตรกะปิเจสำเร็จรูป)
(สูตรสำหรับ 3 เสิร์ฟ)

น้ำพริกกะปิสูตรนี้ใช้กะปิเจสำเร็จรูปที่มีขายตามท้องตลาดทั่วไป เสริมรสเปรี้ยวแซ่บด้วยมะอึก เรียกว่าเป็นสูตรแซ่บซุยได้แบบไม่ต้องง้อกะปิจริง (หากยากปรับเป็นสูตรเจ สามารถตัดกระเทียมในสูตรออก แล้วเลือกกะปิเจสูตรที่ไม่มีกระเทียมและหัวหอมผสมได้)

ส่วนผสม
– พริกขี้หนูสวนเขียวและแดง 15 เม็ด
– กระเทียมไทยแกะเปลือก 10 กลีบ
– เกลือสมุทร ¼ ช้อนชา
– กะปิเจย่าง 2 ช้อนโต๊ะ
– มะอึกขูดผิวเอาแต่เนื้อ 1 ลูก
– มะเขือพวง 1 ช้อนโต๊ะ
– น้ำตาลมะพร้าว 2 ช้อนชา
– น้ำมะนาว 2 ช้อนชา
– น้ำอุ่น 2 ช้อนโต๊ะ
– มะเขือพวงและพริกขี้หนูสวนเขียวแดงสำหรับโรยหน้า

คลิกดูวิธีทำ น้ำพริกกะปิมังสวิรัติ สูตร กะปิเจ

 

น้ำพริกกะปิมังสวิรัติ (สูตรหนำเลี้ยบเต้าหู้ยี้)
(สูตรสำหรับ 4 เสิร์ฟ)

หากไม่มีปลาร้าเจ หรือไม่อยากใช้ปลาร้าเจ อยากแนะนำให้ลองน้ำพริกกะปิสูตรนี้ที่ใช้ความเค็มนัวจากหนำเลี้ยบและเต้าหู้ยี้มาทดแทน เปิดโปรตีนด้วยเหตุฟาง เป็นน้ำพริกกะปิสูตรที่มีเนื้อหนาขึ้นมาอีกหน่อย และมีสีชมพูหม่นๆ เหมือนกะปิสีชมพูเลยค่ะ

ส่วนผสม
– เห็ดฟางดอกตูมโขลกพอแหลก 50 กรัม
– กระเทียมไทยแกะเปลือก 9 กลีบ
– หนำเลี้ยบเอาเม็ดออก 2 เม็ด
– เต้าหู้ยี้สีเหลืองขนาด 1 นิ้ว1 ก้อน
– พริกขี้หนูสวน 5 เม็ด
– มะเขือพวง 1 ช้อนโต๊ะ
– ซีอิ๊วขาว 1 ช้อนชา
– น้ำมะนาว 2 ช้อนโต๊ะ
– น้ำตาลปี๊บ 1 ช้อนชา
– เกลือสมุทร (ดอกเกลือ) ¼ ช้อนชา
– มะอึกหั่นเสี้ยวบาง ½ ลูก

คลิกดูวิธีทำ น้ำพริกกะปิมังสวิรัติ สูตร หนำเลี้ยบเต้าหู้ยี้

 

น้ำพริกเผาเห็ดหอมเจ
(สูตรสำหรับ 10 เสิร์ฟ)

น้ำพริกเผาเป็นน้ำพริกเอนกประสงค์ที่เอาไปทำอาหารต่อได้หลายอย่าง หรือจะกินกับข้าวเกรียบเป็นของว่างก็อร่อยล้ำ สูตรนี้ใส่เห็ดหอมลงไปเพื่อเพิ่มกลิ่นหอมๆ ชวนน้ำลายสอด้วย ทำเสร็จแล้วเก็บใส่ตู้เย็นไว้ได้นานหลายสัปดาห์ค่ะ

ส่วนผสม
– พริกแห้งเม็ดใหญ่ตัดท่อนสั้นคั่วให้เหลืองหอม 25 กรัม
– เห็ดหอมแห้งแช่น้ำจนนุ่มทอดพอเหลืองกรอบ 20 กรัม
– มะขามเปียก 25 กรัม
– ซีอิ๊วขาว ¼ ถ้วย+2 ช้อนโต๊ะ
– ถั่วลิสงคั่วโขลก 2 ช้อนโต๊ะ
– น้ำตาลปี๊บ ¼ ถ้วย+3 ช้อนโต๊ะ
– น้ำ ¼ ถ้วย+2 ช้อนโต๊ะ

คลิกดูวิธีทำ น้ำพริกเผาเห็ดหอมเจ

น้ำพริกอ่อง

น้ำพริกผัดรสเค็ม-เปรี้ยว-หวาน จากภาคเหนือ โดยปกติจะใช้หมูสับเป็นโปรตีนหลัก แต่ถ้าอยากเปลี่ยนให้เป็นสูตรวีแกนก็สามารถใช้โปรตีนอื่นๆ อย่างเต้าหู้หรือเห็ดฟางแทนได้ มีทั้งสูตรดั้งเดิม และสูตรที่ใช้พริกแกงสำเร็จรูป จะกินกับข้าวเหนียว ข้าวสวย หรือเอาไปทำสปาเก็ตตี้ก็อร่อย เพิ่มทริกให้อีกนิดว่าเสิร์ฟคู่กับฟองเต้าหู้ทอดก็กรอบอร่อยทดแทนแคบหมูได้เหมือนกัน

 

น้ำพริกอ่องเต้าหู้
(สูตรสำหรับ 6 เสิร์ฟ)

ส่วนผสม
– พริกแห้งเม็ดใหญ่แกะเมล็ดออกแช่น้ำจนนุ่ม 5 เม็ด
– ตะไคร้ซอย 2 ช้อนโต๊ะ
– เกลือสมุทร 2 ช้อนชา+¼ ช้อนชา
– หอมแดงซอย 3 ช้อนโต๊ะ
– กระเทียมไทยแกะเปลือกซอย 1 ช้อนโต๊ะ
– ถั่วเน่าชนิดแผ่นปิ้งไฟให้หอม 1 แผ่น (หรือกะปิเจ 1 ช้อนโต๊ะหรือเต้าเจี้ยว 1 ช้อนโต๊ะ)
– เต้าหู้ขาวแข็ง (95 กรัม) 1 ก้อน
– มะเขือเทศราชินี (200 กรัม) 45 ลูก
– นํ้ามันพืช ¼ ถ้วย+2 ช้อนโต๊ะ
– กระเทียมไทยแกะเปลือกสับหยาบ 1 ช้อนโต๊ะ
– นํ้า 1 ถ้วย
– นํ้าตาลทราย 2½ ช้อนชา
– นํ้ามะขามเปียก 1½ ช้อนโต๊ะ

คลิกดูวิธีทำน้ำพริกอ่องเต้าหู้

 

น้ำพริกอ่องเห็ดฟาง
(สูตรสำหรับ 3 เสิร์ฟ)

ส่วนผสม
– เห็ดฟางหั่นสี่ 1 ถ้วย
– พริกแกงเผ็ดเจสำเร็จรูป 1½ ช้อนโต๊ะ
– ถั่วเน่าปิ้งพอหอมโขลกละเอียด ½ แผ่น
– มะเขือเทศราชินีหั่นเต๋าเล็ก 2 ถ้วย
– เต้าหู้ขาวแข็งยี 1½ ถ้วย
– น้ำมันพืช 2 ช้อนโต๊ะ
– น้ำ ½ ถ้วย
– น้ำตาลมะพร้าว 2 ช้อนชา
– น้ำมะขามเปียก 2 ช้อนโต๊ะ
– เกลือสมุทร 1½ ช้อนชา
– ซีอิ๊วขาว1 ช้อนชา

คลิกดูวิธีทำน้ำพริกอ่องเห็ดฟาง

 

น้ำพริกเห็ดฟางผัด
(สูตรสำหรับ 6 เสิร์ฟ)

น้ำพริกผัดสูตรนี้คล้ายกับน้ำพริกอ่อง มีความเปรี้ยวหวานจากมะเขือส้ม แต่เอาใจคนไม่ชอบกลิ่นถั่วเน่า โดยการปรับให้ไม่มีกลิ่นถั่วเน่า กินง่ายขึ้น อร่อยจนแม้ไม่ใช่นักมังสวิรัติก็ยังต้องติดใจ จะกินกับข้าวสวย ข้าวเหนียว หรือจะเสิร์ฟกับสเต๊กเต้าหู้ สเต๊กปลาก็ยังได้

ส่วนผสม
– หอมแดงหั่น 100 กรัม
– กระเทียมกลีบใหญ่แกะเปลือกหั่น 30 กรัม
– พริกชี้ฟ้าสีเหลือง (น้ำหนักรวม 50 กรัม) 3 เม็ด
– พริกชี้ฟ้าสีแดง (น้ำหนักรวม 100 กรัม) 3 เม็ด
– เห็ดฟางดอกบาน 200 กรัม
– มะเขือส้มเขียวแดง 100 กรัม
– ซีอิ๊วขาว 2-3 ช้อนโต๊ะ
– น้ำมันมะกอก 3 ช้อนโต๊ะ

คลิกดูวิธีทำน้ำพริกเห็ดฟางผัด

 

น้ำพริกข่า
(สูตรสำหรับ 2 เสิร์ฟ)

น้ำพริกข่าเป็นน้ำพริกพื้นฐานในครัวภาคเหนือ มีกลิ่นหอมชื่นใจจากข่าแก่ นิยมคั่วจนแห้งเพื่อให้ข่าหอมและเก็บไว้ได้นานขึ้น แม้จะไม่ใช่อาหารที่ปักป้ายว่าเป็นมังสวิรัติ แต่ก็ไม่มีเนื้อสัตว์เลย จึงเหมาะกับชาวมังสวิรัติ ดั้งเดิมนิยมกินกับหูหมูต้มหั่นบางๆ แต่จะกินกับเห็ดนางฟ้านึ่งหรือหน่อไม้นึ่งก็อร่อยไม่แพ้กัน

ส่วนผสม
– พริกแห้งเม็ดใหญ่ ย่างไฟพอกรอบ 5 เม็ด
– ข่าแก่หั่นชิ้นยาวขนาด 1 นิ้ว 3 ชิ้น
– กระเทียมไทย 15 กลีบ
– ตะไคร้ซอย 1 ต้น
– มะแขว่น 1 ช้อนชา
– เกลือสมุทร ½ ช้อนชา

คลิกดูวิธีทำน้ำพริกข่า

 

น้ำพริกงาคั่ว
(สูตรสำหรับ 1 เสิร์ฟ)

น้ำพริกงาคั่วสูตรนี้เป็นน้ำพริกแห้งๆ หอมกลิ่นงาและที่ใส่ทั้งงาขาวและงาดำ ทำง่าย แถมยังเก็บได้นาน จะโรยข้าวสวยร้อนๆ หรือจะโรยกับผักสดเป็นสลัดงาแบบแซ่บๆ ก็อร่อยทั้งนั้น

ส่วนผสม
– งาขาวคั่วสุก 1½ ถ้วย
– งาดำคั่วสุก 2 ช้อนโต๊ะ
– พริกแห้งเม็ดใหญ่ทอดกรอบ 5 เม็ด
– เกลือสมุทร 1¼ ช้อนชา
– งาขาวคั่วสุกและงาดำคั่วสุกสำหรับตกแต่ง

ดูวิธีทำน้ำพริกงาคั่ว

 

น้ำพริกเห็ดหอม
(สูตรสำหรับ 4 เสิร์ฟ)

น้ำพริกเห็ดสับละเอียดผัด เน้นรสเค็มเผ็ดเพื่อให้เหมาะกับการกินกับข้าวหรือผักสด เสริมรสเปรี้ยวจากน้ำมะขาม และรสหวานจากน้ำตาลมะพร้าวเพิ่มความกลมกล่อม ใช้เห็ดหอมจะช่วยให้น้ำพริกมีกลิ่นเฉพาะตัวชวนน้ำลายสอ แต่จะใช้เห็ดนางฟ้า เห็ดออรินจิ หรือเห็ดอื่นๆ แทนก็ได้

ส่วนผสม
– เห็ดหอมดอกใหญ่แห้งแช่น้ำจนนุ่ม 20 ดอก
– น้ำมันพืช 3 ช้อนโต๊ะ
– พริกขี้หนูแห้งคั่วป่น 1½ ช้อนโต๊ะ
– น้ำมะขามเปียก 3 ช้อนโต๊ะ
– ซอสปรุงรส 4 ช้อนโต๊ะ
– น้ำตาลมะพร้าว 1½ ช้อนโต๊ะ

ดูวิธีทำน้ำพริกเห็ดหอม

 

น้ำพริกใบมะขามอ่อน
(สูตรสำหรับ 3 เสิร์ฟ)

มะขามอ่อนมีมากในช่วงปลายฤดูร้อน ก่อนเข้าฤดูฝน ให้รสเปรี้ยวสดชื่น มีกลิ่นหอมเฉพาะตัวช่วยให้เจริญอาหาร จะใส่เพิ่มรสเปรี้ยวในต้มต่างๆ ทำยำ หรือทำน้ำพริกอย่างสูตรนี้ก็ได้

ส่วนผสม
– กระเทียมไทยแกะเปลือก 5 กลีบ
– เต้าหู้ยี้แดง 1 ก้อน
– ฝักมะขามอ่อน ¼ ถ้วย
– ใบมะขามอ่อน ¼ ถ้วย
– เห็ดนางฟ้าแดดเดียว ¼ ถ้วย
– พริกขี้หนูสวนสีเขียวและแดงทั้งก้าน 5 เม็ด
– มะเขือพวง 15 ลูก
– น้ำตาลปี๊บ 1 ช้อนโต๊ะ
– ซีอิ๊วขาว 1 ช้อนโต๊ะ
– น้ำมะนาว 1½ ช้อนชา
– น้ำเต้าหู้ยี้แดง 1 ช้อนชา
– น้ำซุปผัก 1 ช้อนโต๊ะ

ดูวิธีทำน้ำพริกใบมะขามอ่อน